مهم ترین محصولات پتروشیمی
مهم ترین محصولات پتروشیمی کدام اند؟
محصولات پتروشیمی نقش بسیار حیاتی در زندگی روزمره ما دارند. تقریبا همه وسایل و تجهیزات مورد استفاده ما به نوعی از مواد پتروشیمی تشکیل شده‌اند که از نفت و مشتقات آن به دست می‌آیند.
صنایعی که هیدروکربن‌های موجود در نفت خام یا گاز طبیعی را از طریق فرایندهای شیمیایی به فراورده‌های شیمیایی دیگر تبدیل می‌کنند، به عنوان پتروشیمی شناخته می‌شوند.
در اصطلاحات صنعت نفت، از صنایع بالادستی و پایین‌دستی یاد می‌شود. به طور کلی، بخش بالادستی شامل مراحل کشف، استخراج و انتقال نفت و گاز به پالایشگاه‌ها است، در حالی که بخش پایین‌دستی شامل پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و انتقال محصولات نفتی به مصرف‌کنندگان نهایی است. ماده اولیه و محصول نهایی، نوع شرکت‌های فعال در این صنعت را مشخص می‌کنند. خوراک در صنعت پتروشیمی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و چندین نوع خوراک در این صنعت وجود دارد. در ادامه به معرفی پتروشیمی های خوراک مایع و خوراک گازی و مهم ترین محصولات پتروشیمی می پردازیم.
مراحل پردازش پتروشیمی ها
- مواد اولیه همچون گاز متان
- مواد اولیه شیمیایی اساسی همچون متانول
- مواد شیمیایی واسطه / مشتقات همچون گلیسرین
- محصولات تولیدی همچون پلاستیک
- محصولات مصرفی
خوراک پتروشیمی‌ها
معمولاً، خوراک، ماده‌ای است که به صورت خام یا دست‌نخورده یا نیمه‌فراوری شده برای مصرف آماده می‌شود. در صنایع پتروشیمی، خوراک به دو نوع گاز و مایع تقسیم می‌شود. صنایع پتروشیمی که از خوراک گازی استفاده می‌کنند، به عنوان پتروشیمی های خوراک گازی شناخته می‌شوند و صنایع پتروشیمی که از خوراک مایع استفاده می‌کنند، به عنوان پتروشیمی های خوراک مایع شناخته می‌شوند.
بیشتر صنایع پتروشیمی در ایران از خوراک گازی به عنوان ماده اولیه تولید محصولات خود استفاده می کنند. خود خوراک گازی به دو نوع خوراک گاز متان و خوراک گاز اتان تقسیم می شود. الفین ها یعنی اتیلن، پروپیلن، پلی اتیلن و پلی پروپیلن محصولاتی هستند که عمدتاً از گاز اتان و یا از فرآورده های نفتی مایع یعنی نفتا، پروپان، بوتان، رافینیت و … تولید می شوند. همچنین واحدهایی که محصول اصلی آن‌ها متانول، آمونیاک و اوره است، بیشتر از گاز متان استفاده می‌کنند.
مهم ترین محصولات پتروشیمی
- اتیلن(Ethylene): اتیلن، با فرمول شیمیایی C۲H۴، ساده‌ترین هیدروکربن غیر اشباع و اولین عضو از گروه آلکن‌ها است. این گاز بی‌رنگ، با بوی ملایمی شبیه به اتان، در دمای و فشار استاندارد به صورت گازی وجود دارد.مهم‌ترین ماده اولیه برای تولید پلی‌اتیلن، اتیلن اکسید و …
- پروپیلن(Propene): پروپیلن یا پروپن، با فرمول شیمیایی C۳H۶، دومین عضو از گروه آلکن‌ها است. این گاز بی‌رنگ با بوی ملایمی شبیه به بنزین، در دمای و فشار استاندارد به صورت گازی وجود دارد. مهم‌ترین ماده اولیه برای تولید پلی‌پروپیلن، گلیسرول و …
- بنزن(Benzene): بنزن، با فرمول شیمیایی C6H6، ساده‌ترین ترکیب آروماتیک است. این مایع بی‌رنگ با بوی شیرین، در دمای و فشار استاندارد به صورت مایع وجود دارد. بنزن حلالی قوی و قابل اشتعال است و به عنوان ماده اولیه در تولید بسیاری از مواد شیمیایی مهم به کار می‌رود. مهم‌ترین ماده اولیه برای تولید استایرن، شوینده‌ها، حلال‌ها و …
- زایلن: (Xylene) زایلن ترکیبی آروماتیک با فرمول شیمیایی C₈H₁₀ است. این ماده، هیدروکربنی معطر به حساب می‌آید که از دو گروه متیل (CH₃) متصل به یک حلقه‌ی بنزن (C₆H₆) تشکیل شده است. زایلن درواقع یک نام کلی برای سه ایزومر (ایزومری فضایی) مختلف است مهم‌ترین ماده اولیه برای تولید پلی‌اتیلن ترفتالات (PET)، رزین‌ها و حلال‌ها و …
- بوتان(Butane): بوتان، با فرمول شیمیایی C۴H۱۰، یک آلکان گازی بی‌رنگ با بوی ملایمی شبیه به بنزین است. مهم‌ترین ماده اولیه برای تولید اتیلن و پروپیلن
- متان(Methane): متان، با فرمول شیمیایی CH۴، ساده‌ترین آلکان و اولین عضو از خانواده هیدروکربن‌ها است. این گاز بی‌رنگ، با بوی ملایمی شبیه به اتان، در دمای و فشار استاندارد به صورت گازی وجود دارد. مهم‌ترین ماده اولیه برای تولید متانول، آمونیاک و …
کاربرد محصولات پتروشیمی
محصولات پتروشیمی نقش بسیار مهمی در پیشرفت و توسعه صنایع مختلف ایفا می‌کنند. برخی از این نقش‌ها به این صورت است.
- صنعت خودروسازی: تولید انواع مواد پلاستیک، رزین و الیاف مصنوعی برای ساخت قطعات سبک و مقاوم خودرو – تولید روان‌کننده‌ها و سوخت‌های مناسب برای خودروها
- صنعت ساختمان: تولید انواع عایق‌های حرارتی، الکتریکی و صوتی – تولید رنگ و پوشش‌های مناسب برای ساختمان‌ها
- صنعت نساجی: تولید الیاف مصنوعی مانند پلی‌استر، نایلون و اکریلیک – تولید رنگ و مواد شیمیایی مورد نیاز در صنعت نساجی
- صنعت الکترونیک: تولید مواد نیمه‌هادی و عایق‌های مورد نیاز در صنعت الکترونیک – تولید پلاستیک‌های به کار رفته در قطعات الکترونیکی
- صنعت دارویی: تولید مواد اولیه و مواد شیمیایی لازم برای صنعت داروسازی
بطور کلی، محصولات پتروشیمی با تأمین مواد اولیه و مواد شیمیایی لازم برای سایر صنایع، نقش بسیار مهمی را در توسعه و پیشرفت این صنایع دارند.
ظروف پلاستیکی
ظروف پلاستیکی یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین محصولات پتروشیمی هستند. در این باره می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:
انواع پلاستیک‌ها:
– پلی‌اتیلن (PE): برای تولید انواع بطری‌ها، ظروف یکبار مصرف و کیسه‌های پلاستیکی
– پلی‌پروپیلن (PP): برای تولید ظروف غذایی، ظروف یخچال و ظروف آشپزخانه
– پلی‌استایرن (PS): برای تولید ظروف یکبار مصرف مانند بشقاب و لیوان
– پلی‌وینیل کلراید (PVC): برای تولید انواع لوله‌ها، کابل‌ها و ظروف
ویژگی‌های ظروف پلاستیکی:
– سبک‌وزن و مقاوم در برابر شکستگی
– قابل شست‌وشو و استریل‌سازی
– عایق حرارتی و برقی
– قابل بازیافت
کاربردهای ظروف پلاستیکی:
– بسته‌بندی مواد غذایی، دارویی و صنعتی
– تولید ظروف آشپزخانه، لوازم خانگی و لوازم یکبار مصرف
– استفاده در صنایع خودروسازی، الکترونیک و ساختمان
به طور کلی ظروف پلاستیکی به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف دارند و نقش بسیار مهمی در زندگی روزمره ما ایفا می‌کنند.
منابع:
خوراک پتروشیمی/ زنجیره پتروشیمی/ پتروشیمی/ محصولات پتروشیمی
خیر دیدگاهی را ارسال کنید